معیارهای ثبت آثار تاریخی و فرهنگی چیست؟ - وبلاگ ویکی

به گزارش وبلاگ ویکی، مرکز پژوهش های مجلس در گزارشی نظارتی به بررسی تشکیل فهرست آثار واجد ارزش و معیارهای ثبت آثار تاریخی و فرهنگی پرداخت.

به گزارش وبلاگ ویکی، دفتر مطالعات فرهنگ و آموزش مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی در گزارشی با عنوان گزارش نظارتی بر تشکیل فهرست آثار واجد ارزش و معیارهای ثبت آثار تاریخی و فرهنگی و ارائه بسته تقنین آورده است که فرایند ثبت و تهیه فهرست از آثار ملی به موجب قانون راجع به حفظ آثار ملی مصوب سال 1309 آغاز شد، اما به واسطه نیازهای اجرایی این حوزه دو دستورالعمل تعیین آثار واجد ارزش تاریخی- فرهنگی و معیارهای ثبت آثار تاریخی و فرهنگی غیرمنقول در سال های 1398 و 1399 ابلاغ شد.

بررسی ها نشان می دهد دستورالعمل های مذکور موجب شکل گیری فهرست ثانویه ای شده اند که دارای حمایت های قانونی نیستند، ظرفیت ایجاد فساد دارند، به تپه و محوطه ها زیان زده اند و لازم است تا ابعاد و حدود آن مورد بررسی قرار گیرد.

این گزارش بیان می کند که به کارگیری عبارت واجد ارزش برای فهرست دوم ثبت آثار، به جهت آنکه تمامی آثار ملی دارای ارزش هستند، نامناسب ارزیابی می شود. تپه و محوطه های شاخص درحالی که به موجب ارزش فرهنگی - تاریخی باید ثبت ملی شوند، اما در تعریف آثار واجد ارزش، کاندیدای ثبت در فهرست دوم قرار گرفته و فاقد حمایت های قانونی خواهند بود. فقدان معیار و ملاک برای طبقه بندی و ارزش گذاری موجب شده تا معیارهای ثبت، فرصت مناسبی برای دسته بندی آثار فراهم نکند و در این حوزه به ابهامات بیفزاید.

این گزارش ادامه می دهد که درخصوص طرح های بازسازی، بهسازی و حفاظت میراث فرهنگی آثار واجد ارزش اقدام عملی و قانونی صورت نگرفته است و این حوزه در خطر قرار گرفته است. نظرات فردی و غلبه شورا، تکیه بر مدیران استانی و بی توجهی به نظرات کارشناسی و جلب رضایت مقامات بالادستی، فرایند ثبت و درج در فهرست آثار ملی و یا آثار واجد ارزش را با مشکل روبه رو کرده است.

این گزارش مطرح می کند که در راستای رفع ابهام از دو دستورالعمل بررسی شده لازم است تا پیش نویس قانونی برای طبقه بندی ثبت آثار صورت گیرد. این فهرست می تواند در سه طبقه بندی جداگانه تعریف نماید و براساس معیارهایی چون قدمت، جایگاه، در خطر تخریب قرار داشتن، جایگاه ملی و منطقه ای و... و با تأکید بر بخش بندی های مربوط به تپه و محوطه و بنا، ارائه شود.